Od 1322 roku Ząbkowicami Śląskimi władał Bolko I Ziębicki, jednak z powodu problemów finansowych musiał oddać miasto w tzw. “zastaw”. Jego następca Mikołaj Mały sprzedał miejscowość czeskiemu królowi, Karolowi IV Luksemburskiemu. Uczynił on z miasta pierwowzór powstałego w XVIII wieku powiatu ząbkowickiego. Od tego momentu, aż do rozpoczęcia wojen husyckich, władza zwierzchnia była w rękach namiestników królewskich.

Zobacz też: Historia Ząbkowice Śląskie. Początki miejscowości

Od 1454 roku Ząbkowice Śląskie należały do czeskiego rodu Podiebradów. Gdy ich panowanie zakończyło się w 1569 roku, w imieniu Cesarstwa Ząbkowicami administrował starosta. Okres wojny trzydziestoletniej był nieszczęsny dla miejscowości. Miasto było wielokrotnie podpalane, napadane oraz plądrowane. Dopiero w XVIII i XIX wieku miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać. Wybudowano nowe kamienice, także o charakterze wojskowym m.in. budynek komendantury wojskowej, który przez kilka dni pełnił funkcję siedziby króla Prus – Fryderyka II Wielkiego. Ząbkowice Śląskie były w tym okresie zamieszkiwane przez około 4 tysiące osób. Pod koniec XVIII wieku wprowadzono w miejscowości numerację domostw, a w 1815 roku na ulicach zaświeciły pierwsze latarnie.

Zobacz też: Historia Barda. Dzieje Barda od drugiej połowy XIX wieku